Koolzaadbericht 9: Gevaar geweken

Gepubliceerd op  woensdag 16 apr 2025 om 16:23 uur

Op wekelijkse basis telt Praktijkpunt Landbouw op zeven percelen verspreid over de provincie Vlaams-Brabant de keveraantallen in het voorjaar. Op bijna alle percelen bloeit het koolzaad nu, zowel de vroege als late rassen. De hongerige koolzaadglanskevers en -snuitkevers vinden zo voldoende stuifmeel om zich op te voeden en doen geen schade meer. Op de meeste koolzaadpercelen zitten de voorjaarswerkzaamheden erop.

De mix van wat neerslag en de milde voorjaarstemperaturen sinds het vorige bericht heeft het koolzaad zijn groeispurt doen verderzetten. Ook de late rassen zijn beginnen bloeien. Daarmee is niet alleen de koolzaadteler blij omdat het keverprobleem van de baan is, maar ook zijn imker is tevreden.

Koolzaad produceert veel nectar en stuifmeel, en is daarmee een bijzonder interessante drachtplant voor honingbijen. Op de foto hierboven fourageert een werkster vlijtig. Het gebruik van insecticiden tijdens de bloei kan bijzonder schadelijk zijn voor honingbijen en wilde bestuivers. In Frankrijk is het daarom bij wet verboden om de toepassing ervan twee uur vóór en tot drie uur na zonsondergang, om de insecten te sparen. Vanaf de middag tot iets na zonsondergang zijn de meeste bestuivers volop actief met het verzamelen van nectar en pollen. In Vlaanderen is een dergelijke wet er voor de duidelijkheid niet.

Druk op het perceel: vangkommen

(klik om te vergroten)

Vorige week werden de waarnemingen in Holsbeek en op één van de twee percelen in Kumtich gestopt. Die percelen stonden al dermate in bloei dat het gevaar voor de kevers geweken was. Van de overige locaties zijn enkel in Asse de aantallen in de vangkommen niet gedaald, maar zonder veel betekenis gezien ook daar het koolzaad bloeit.

Kevers op de planten

(klik om te vergroten)

De bloemknoppen zijn overal 30 tot 90% open. In de lijn der verwachtingen zien we dat de keverdruk daalt. Op planten waar er nog kevers op de planten voorkomen, bevinden ze zich in de open bloemknoppen en doen ze geen schade meer.

Het is duidelijk dat dit een seizoen is met zeer weinig druk van koolzaadglans- en snuitkevers. De schadedrempel is op geen enkele plaats en op geen enkel moment in zicht geweest. Behandelen is onder deze omstandigheden niet zinvol, zeker nu bestuivers de planten volop bezoeken. Daarmee is het risico op keverschade geweken en eindigen onze waarnemingen. Geen van de waarnemingspercelen is dit seizoen behandeld moeten worden.

MAP7 en winterkoolzaad

Dit jaar ligt in Herent een bemestingsproef aan in winterkoolzaad om de theoretisch optimale gift te bepalen. De afgelopen jaren is het rassenaanbod er grondig op vooruit gegaan, zoals bleek uit de rassenproef die we vorig jaar aanlegden. In samenwerking met de Bodemkundige Dienst van België actualiseren we de kennis over N-opname bij één van de moderne rassen. Ook de impact van onderzaai met vlinderbloemigen in het najaar wordt onderzocht.

Het nieuwe MAP7 bevat een aanpassing van de bemestingsregels. Als niet-nitraatgevoelige teelt bedraagt het reductie in gebiedstypes 1, 2 en 3 respectievelijk 0, -10% en -20% voor winterkoolzaad. De impact daarvan zal ingeschat kunnen worden aan de hand van de N-opname uit de bemestingsproef.

Daarnaast is “winterkoolzaad als nateelt” opgenomen onder de terugverdienpraktijken in MAP7. Opvallend is dat het één van de technieken is waar de grootste terugverdienpercentages mee kunnen aangevraagd worden. De exacte percentages zijn terug te vinden op de website van VLM (klik op deze link). Het is af te wachten of daardoor het areaal aan koolzaad in Vlaanderen zal toenemen, gezien ook de wereldmarktprijs sinds het najaar is toegenomen en schommelt tussen 500 en 550 euro per ton. 

Voor vragen of meer info kan je terecht bij:

Mathijs Hast

Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant

mathijs.hast@vlaamsbrabant.be