LCG
- Rassen
- Verwelking
Momenteel zijn volgende rassen opgenomen in deze proeven:
- Hallertau Magnum
- Wye Target
- Cascade
- Golding
- Progress
De proefresultaten zijn hier te raadplegen.
In de Poperingse hopregio vindt sinds enkele jaren een omschakeling naar aromavariëteiten plaats. Dit mede op vraag van de brouwerijsector. Maar door het omschakelen naar de aromavariëteiten bestaat echter de kans dat de aantasting door Verticillium opnieuw zal toenemen. Daarom hieronder wat info en enkele aandachtspunten rond verwelking in hop.
1. De schimmel
De schimmel die verantwoordelijk is voor verwelking in hop is Verticillium nonalfalfae (Verticillium albo-atrum). Deze schimmel groepeert een aantal stammen waarvan de agressiviteit varieert van heel mild naar heel sterk. De schimmel heeft heel wat waardplanten, waaronder ook dicotyle onkruiden en hop.
De schimmel wordt voornamelijk in het veld geïntroduceerd via plantmateriaal en werktuigen. Het spreidingspatroon van de ziekte volgt vaak de rijen, zijnde de richting van de bodembewerkingen.
Sporen kunnen ook meegevoerd worden met het grondwater.
De schimmel is het agressiefst in jaren met een relatief koud en nat voorjaar (half april – eind juni).
2. Cyclus van de schimmel
De schimmel overleeft in de bodem als dikwandig, donker mycelium.
De wortels van de waardplanten zenden ‘signalen’ uit, waarop dit donker mycelium reageert door schimmeldraden te ontwikkelen die de wortelharen binnendringen, meestal via wonden veroorzaakt door insecten, machines of nematoden.
Infectie treedt dus nooit op via de bovengrondse plantendelen, maar altijd via de wortels.
Eens in de wortels aanwezig, dringt de schimmel in de vaatbundels van de plant, waardoor deze verstoppen en er onvoldoende water naar de bladeren gaat: er treedt verwelking op.
De schimmel produceert in het wortelstelsel sporen (conidia), die via de vaatbundels van de plant naar de bladeren worden getransporteerd. De bladeren die afvallen vormen dus een belangrijke bron van verdere verspreiding van de ziekte!
Indien geen geschikte waardplanten aanwezig zijn, is de overleving van de schimmel in de bodem beperkt: het aanwezige inoculum wordt opgeruimd door de bodemorganismen. Het mycelium kan zeker 4 tot 5 jaar overleven in de bodem.
3. Symptomen
Er zijn 2 typische symptomen :
1) Het vergelen van de bladeren (doorgaans eerst de onderste), waarbij de typische ‘tijgerstrepen’ optreden. Reeds bij lichte aanraking vallen de bladeren af.
2) De stengel onderaan krijgt inwendig een ‘koffie met melk’ kleur
4. Teelttechnische maatregelen ter bestrijding van verwelking
Preventieve maatregelen
1. Gebruik enkel verwelkingsvrij plantmateriaal.
2. Ook indien men een resistent ras inplant in een met verticillium geïnfecteerd perceel, kan de schimmel zich nog jaren in stand houden via onkruiden (oa varkensgras, zwarte nachtschade, melganzevoet, …) op het perceel. Hou het perceel dus onkruidvrij.
3. Zorg voor een diepe, zuurstofrijke, goed gedraineerde bodem. Een rijk microbieel bodemleven zorgt voor een snelle afbraak van de in de bodem aanwezige schimmel.
4. Matig de stikstofbemesting!
5. Vermijd te hoge infectiedruk door nematoden.
Maatregelen in een perceel met beperkte verwelking
Zowel de geïnfecteerde ranken als de bladeren en de grond erom heen zijn potentiële bronnen van infectie!!! Er zijn tot op heden geen chemische bestrijdingsmethoden.
=> ENKEL door maximale hygiëne kan de verspreiding beperkt worden.
1. Verwijder de ranken onmiddellijk. Raap hierbij ook zoveel mogelijk de bladeren op.
2. Verwijder naderhand de volledige planten (wortels zoveel mogelijk uitgraven), alsook de omliggende planten
3. Het is zeer goed mogelijk dat in dit perceel nog andere planten geïnfecteerd zijn, die op het ogenblik van de oogst nog geen verwelkingssymptomen vertoonden maar die wel sporen bevatten => alle oogstafval van dit perceel moet als ‘zeer gevaarlijk’ worden beschouwd en mag onder geen beding terug op het hopperceel worden uitgevoerd.
4. Op voorwaarde dat bij compostering voldoende hoge temperaturen werden bereikt, zou de schimmel na compostering moeten afgedood zijn. Toch is het risico te groot om het oogstafval van geïnfecteerde percelen als compost terug in de hoppercelen te brengen.
5. Beperk het aantal bodembewerkingen:
– via de werktuigen kunnen de sporen zich verspreiden
– bovendien worden de wortels door bodembewerking beschadigd, zodat de hopplant gevoeliger wordt voor infectie.
6. Bewerk telkens eerst de percelen zonder infectie en laatst het geïnfecteerde perceel. Spoel de tractor en het werktuig af na de bewerking van dit perceel.
7. Snij de plant niet of slechts ondiep in: snij de stengels in, niet de wortels.
Op deze manier vermijdt men wonden waarlangs de schimmel kan binnendringen.
Maatregelen in geval van ernstige infectie
Rooi het perceel en zaai gras in. Bestrijd vervolgens selectief de dicotyle onkruiden in het grasland.
Na 2 jaar onder gras is de infectiedruk reeds sterk gedaald en na 4 tot 5 jaar zou deze nagenoeg volledig verdwenen moeten zijn.
Het is ten zeerste afgeraden resistente rassen (bv. Target) onmiddellijk in een perceel met verwelking in te planten: op korte termijn is dit een oplossing MAAR op die manier werkt men de creatie van nieuwe, nog agressievere stammen van de schimmel in de hand!
5. Onderzoek
Verwelking blijft nog steeds een probleem in de hopteelt. Dat is niet alleen in België het geval, ook in Engeland, Duitsland, Slovenië, … ondervindt men problemen met verwelking in hop. Bovendien komt verwelking niet alleen voor in hop, maar ook in heel wat andere teelten, waaronder groenten, is verwelking een belangrijk probleem.
Momenteel is er echter nog geen oplossing gevonden om verwelking op een efficiënte manier te bestrijden.
De voorbije jaren heeft Inagro, samen met ILVO en de Universiteit Gent, reeds heel wat onderzoek verricht naar verwelking in bloemkool. Dit onderzoek is nog niet afgerond, maar er komen wel enkele beloftevolle zaken naar voor.
Vanaf 2014 zal Inagro, samen met het ILVO en de Universiteit Gent, enkele potproeven met hop opzetten. In deze proeven zal worden nagegaan of de technieken die beloftevol lijken om verwelking te bestrijden in bloemkool, ook een oplossing kunnen bieden voor de bestrijding van verwelking in hop.
Daarnaast wordt ook het onderzoek hieromtrent in het buitenland verder opgevolgd.